[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.TendencjÄ™ tych rozwa\
ań mogę określićjako moralistyczny naturalizm: moim zadaniem jest wartości moralne pozorniewyemancypowane i pozbawione natury przeło\
yć na powrót na ich naturę  to znaczy na ichnaturalną "immoralność".952.J ak cn ot ę p rz yw o dz i si ę d o p an ow an i a193.O id e al e m o r ali st y.(P rz ed mo w a ). Przedmiotem tego traktatu jest wielkap ol it yk a cnoty.Przeznaczyliśmy go na po\
ytek tym, którym musi zale\
eć na tym, \
ebynauczyć się, nie jak s i ę st a je cnotliwym, lecz jak się r o b i cnotliwym, jak się cnotęp rz yw o dz i do p an ow a ni a.Chcę nawet udowodnić, \
e, aby chcieć tej jednej rzeczy panowania cnoty  winno się zasadniczo nie chcieć tamtej drugiej; właśnie przez to człowiekrezygnuje ze stania się cnotliwym.Ofiara jest wielką, ale cel wart jest mo\
e takiej ofiary.Awart jest nawet większych!.I niektórzy z najsławniejszych moralistów zaryzykowali takwiele.Oni mianowicie poznali ju\
i uprzedzili prawdę, której ten traktat ma po raz pierwszynauczać, \
e p a n o w an ie c no t y m o\
n a os i ągn ą ć st an o w cz o j edyn i e z a pom o c ąt yc h s a m yc h ś r od kó w , za pomocą których osiąga się panowanie w ogóle, w ka\
dymrazie nie p r z ez cnotę.Przedmiotem tego traktatu jest, jak się rzekło, polityka cnoty.On ustanawia ideał tejpolityki, opisuje ją taką, jaką musiała by być, gdyby na ziemi cośkolwiek doskonałym byćmogło.Obecnie \
aden filozof nie bÄ™dzie miaÅ‚ wÄ…tpliwoÅ›ci co do tego, co jest typemdoskonaÅ‚oÅ›ci w polityce; mianowicie makiawelizm.Ale makiawelizm, pur, sans mélange,cru, vert, dans toute sa force, dans toute son âpreté jest nadludzkim, boskim,transcendentnym, ludzie nigdy go nie dosiÄ™gnÄ…, co najwy\
ej zaledwie musną.A i w tymciaśniejszym rodzaju polityki, w polityce cnoty, ideał zdaje się nigdy nie był osiągnięty.Platon tak\
e dotknął go zaledwie.Nawet w najbardziej nieuprzedzonych i najbardziejświadomych m o r al i st ac h ( a to jest przecie\
nazwa dla takich polityków moralności, dlawszelkiego rodzaju zało\
ycieli nowych potęg moralności) odkrywa się, pod warunkiem, i\
sięma oczy dla rzeczy ukrytych, ślady tego, \
e i oni spłacili daninę ludzkiej słabości.W sz ys c yo ni a s pi ro w al i d o c n ot y tak\
e i dla siebie, przynajmniej w chwilach swego znu\
enia:jest to pierwszy i kapitalny błąd moralisty, jako tego, która ma być i mmo r al ist ą cz yn u :\
e takim właśnie w yd a w a ć mu s i ę ni e wol n o , to jest rzecz inna.Albo raczej n i e jest torzecz inna: takie zasadnicze zaparcie się siebie (wyra\
ając się słowami morału: udawanie)nale\
y do kanonu moralisty i jego najosobistszej nauki o obowiązkach: bez tego zaparcia sięsiebie nie osiągnie on nigdy swojego rodzaju doskonałości.Wyzwolenie od moralności,t a k\
e i od p r a wdy, gwoli temu celowi, który wynagradza wszelką ofiarę: gwolip a no w a niu m o r aln oś c i  tak brzmi ów kanon.Moralistom potrzebna jest p oz a cn ot y,tak\
e i poza prawdy: ich błąd zaczyna się dopiero tam, gdzie p o dd a ją się cnocie, gdzie tracąpanowanie nad cnotą, gdzie sami stają się m ora l ni , p r a wdz i wi.Wielki moralista jest,między innymi, koniecznie tak\
e i wielkim aktorem; jego niebezpieczeństwem jest to, \
e jegoudawanie niepostrze\
enie staje się naturą; jego ideałem zaś jest w boski sposób oddzielaćswoje esse od swego operari; wszystko, co czyni, musi on czynić sub specie boni  ideał towysoki, daleki, pełen uroszczeń! Ideał b o s ki ! I rzeczywiście słuch niesie, \
e moralistanaśladuje przez to wzór niemały, bo samego Boga: Boga, tego największego immoralistęczynu, jaki istnieje, immoralistę, który niemniej jednak umie pozostać tym, czym j e s t ,d o br ym B o gi em.96194.D o k r yt yk i K s i ęgi P r aw M an u. Cała ta księga spoczywa na świętem kłamstwie.Czy\
to dobro ludzkości inspirowało ten cały system? Ten typ człowieka, wierzący wi nt e r es ow no ś ć ka\
dego postępku, był tym zainteresowany, czy te\
nie był, \
eby dopiąćprzeprowadzenia tego systemu? Poprawiać ludzkość  co inspirowało ten zamiar? Skądzostało wzięte pojęcie "lepszy"?Znajduje się typ człowieka, mianowicie kapłański, który czuje się normą, szczytem,najwy\
szym wyrazem gatunku "człowiek": z siebie bierze on pojęcie "lepszy".Wierzy on wswoją wy\
szość, c h c e j ą mieć f a kt yc z ni e : przyczyną świętego kłamstwa jest w o l am o c y.Ustanowienie władzy: w tym celu panowanie pojęć, które kapłanom dają non plus ultramocy.Moc przez kłamstwo  w przeświadczeniu o tym, \
e się jej nie posiada fizycznie,militarnie.kłamstwo jako suplement mocy, jest to nowe pojęcie "prawdy".Myli się, kto przypuszcza tutaj n i e św ia do m y i n ai wn y rozwój, pewnego rodzajuoszukiwanie samego siebie.Fanatycy nie są wynalazcami takich przemyślanych systemówucisku.Tutaj pracowała rozwaga z najzimniejszą krwią, ten sam rodzaj rozwagi, jaką miałtaki Platon, kiedy wymyślał sobie swoje "państwo". "Trzeba chcieć środków, gdy się chcecelu"  wszyscy prawodawcy zdawali sobie jasno sprawę z tego przeświadczenia polityków.Mamy wzór klasyczny jako specyficznie aryjski: mo\
emy zatem gatunek człowiekanajbardziej wyposa\
ony i najrozwa\
niejszy uczynić odpowiedzialnym za najbardziejzasadnicze kłamstwo, jakie kiedykolwiek popełniono.Naśladowano je, prawie wszędzie:w p ł yw a r yj s k i zepsuł cały świat.195.Komu wiadomo, jak powstaje wszelka s ł aw a , ten będzie mieć w podejrzeniu tak\
e isławę, której za\
ywa cnota.196.Moralność jest akurat tak "niemoralna", jak wszelka inna rzecz na ziemi, moralność samajest formą niemoralności.Wielkie w yz w ol e ni e , które to wniknięcie przynosi.Przeciwieństwo w rzeczach zostałoz nich usunięte; jednorodność we wszystkim, co się dzieje, została u r at o wa n a.197.97Za p o m o cą j ak i ch śr o dk ó w cn ot a do c ho dz i d o wł adz y?  Zgoła sposobempolitycznego stronnictwa, drogą spotwarzań, podejrzeń, podkopywania cnót, dą\
ących wkierunku przeciwnym i będących ju\
przy władzy, chrzczenia ich innym mianem,systematycznego prześladowania i wyszydzania.A więc: p rz ez s am e" n i em o ra ln oś ci ".Co \
Ä… dz a robi z sobÄ…, \
eby stać się c n o t ą?  Przechrzczenie; zasadnicze zaparcie sięswych zamiarów; ćwiczenie się w fałszywym pojmowaniu siebie; przymierze z istniejącymi iuznanymi cnotami; afiszowanie nieprzyjaz
ni względem swych przeciwników.O ile mo\
liwe,przekupne pozyskiwanie opieki uświęcających potęg; upajanie i zachwycanie; tartuferiaidealizmu; pozyskiwanie stronnictwa, które albo z nią razem bierze górę, a l b on i sz cz ej e., dą\
enie do stania siÄ™ n i eÅ› wi a dom Ä… , n ai wn Ä….198.F a Å‚ sz. Dla ka\
dego i nst yn k t u n a cz e l n ego inne instynkty są jego narzędziami,dworakami, pochlebcami: nigdy nie pozwala on nazwać się swym brzydkim mianem i niecierpi \
adnych pochwał prócz tych, przy których z a raz e m i on jest poś r e dni o chwalony.Wokół ka\
dego instynktu naczelnego krystalizuje się wszelka pochwała i nagana w ogóle, wpostaci stałego porządku i etykiety [ Pobierz całość w formacie PDF ]