[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Wielu nauczycieli zaprzecza nawet, że takÄ… teoriÄ™ posiada.ZapamiÄ™taj! Refleksja nad teoriÄ… osobistÄ… uÅ›wiadamia dotychczas niewydobytewartoÅ›ci relacji teoria praktyka.Jest ona pomostem miÄ™dzy myÅ›lÄ… naukowÄ…a dziaÅ‚aniem praktycznym, uÅ‚atwiajÄ…c w pewnym stopniu transformacjÄ™ wiedzyteoretycznej do praktyki.Odbywa siÄ™ to za poÅ›rednictwem procesu autopoznania.Nauczyciel dokonuje wówczas refleksji nad uczeniem siÄ™ sztuki nauczania nietylko z myÅ›lÄ… o uczniu, ale także z myÅ›lÄ… o sobie jako o kimÅ›, kto chcÄ…c dobrzenauczać, musi sam siebie uczyć uczenia siÄ™.Teoria osobista weryfikuje tradycyjne myÅ›lenie, że nauczyciel w swej pracyodwoÅ‚uje siÄ™ bezpoÅ›rednio do wiedzy naukowej i, co ważne, że wykorzystuje jÄ…w formie naukowej, a wiÄ™c niezmienionej.Jest to mit zakorzeniony przez sys-tem ksztaÅ‚cenia wstÄ™pnego.Po pierwsze, teoria naukowa nie jest i nie może być33A.W.Combs i in.The Professional Education of Teachers.H.Kwiatkowska, Pedeutologia, Warszawa 2008ISBN 978-83-60501-27-6, © by WAiP 2008RozdziaÅ‚ 5.KsztaÅ‚cenie teoretyczne i praktyczne nauczycieli124przedmiotem wdrożeÅ„, gdyż nie jest instrukcjÄ….Może natomiast sÅ‚użyć rozumie-niu, ale nie modelowaniu dziaÅ‚ania nauczyciela.W zasadzie nie ma takiej teorii,którÄ… można by bezpoÅ›rednio wykorzystać w dziaÅ‚aniu, a zwÅ‚aszcza w tak zÅ‚o-żonej formie dziaÅ‚ania, jakÄ… jest praca pedagogiczna.UÅ›wiadomienie sobie przeznauczyciela tej prawdy o swojej profesji jest rodzajem postawy poznawczej, którejwyrazem sÄ… sprzeczność informacyjna i wahanie jako staÅ‚e wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci dziaÅ‚anianauczycielskiego.Jest to zaczyn ustawicznej refleksji, która burzy niezachwianyporzÄ…dek rzeczy, czyniÄ…c Å›wiat problematycznym.5.3.6.Co teoria osobista wnosi do wiedzy o nauczycielu i jego pracy?Po pierwsze, teoria osobista poszerza dyskurs pedeutologiczny, czyniÄ…c gobardziej otwartym na różne opcje myÅ›lowe.PojÄ™cie to Å‚Ä…czy dotychczas konku-rencyjne koncepcje ksztaÅ‚cenia nauczycieli, ponadto odnosi siÄ™ do najważniejszegoproblemu dotyczÄ…cego przygotowania zawodowego nauczycieli jest nim zwiÄ…zekteorii z praktykÄ…, uznawany powszechnie za kluczowy problem efektywnoÅ›ciksztaÅ‚cenia nauczycieli.Po drugie, teoria osobista uÅ›wiadamia nauczycielowi, że podstawÄ… jego prak-tyki zawodowej jest nie tylko teoria naukowa, lecz także teoria, którÄ… tworzy sam,poprzez badanie wÅ‚asnej praktyki.Można by zapytać, kto może lepiej zbadać to,co robi nauczyciel w klasie szkolnej, niż on sam.Czy jakikolwiek badacz możemieć taki oglÄ…d praktyki i taki poziom wtajemniczenia w niÄ…? Zwiadomość, żenauczyciel tworzy teoriÄ™ wÅ‚asnej praktyki, czyni coÅ› z nauczycielem, przyczyniasiÄ™ do jego rozwoju.Po trzecie, dziÅ› potrzebna jest Å›wiadomość, że komplikujÄ…ca siÄ™ rola zawodowanauczycieli wyklucza pojmowanie nauczycielstwa jako praktyki poza teoriÄ….Rolateorii naukowej nie sprowadza siÄ™ do ustalania norm dziaÅ‚ania.Teoria nie jest teżarbitrem w osÄ…dzaniu rzeczywistoÅ›ci pedagogicznej.Jest natomiast podstawÄ… i na-rzÄ™dziem rozumienia i wyjaÅ›niania zjawisk pedagogicznych.To jej nadrzÄ™dna rola.W wiÄ™kszoÅ›ci nauczyciele pojmujÄ… teoriÄ™ jako narzÄ™dzie modelowania praktyki.Teoria osobista jest znacznie bliżej praktyki, gdyż stanowi refleksjÄ™ nad dziaÅ‚aniem,a tym samym nad jego poznaniem.Nie tyle sÅ‚uży wyjaÅ›nianiu (co jest nadrzÄ™dnÄ…funkcjÄ… teorii naukowej), lecz jest podstawÄ… poznawczego namysÅ‚u.Podsumujmy rozważania o teoriach osobistych nauczycieli.Zwróćmy uwagÄ™na ich wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci:n Teorie osobiste sÄ… prywatnymi teoriami zawodowymi poszczególnych nauczycieli.n StanowiÄ… najsilniejszÄ… indywidualnÄ… wÅ‚aÅ›ciwość nauczyciela, warunkujÄ…cÄ… jegopraktyczne dziaÅ‚anie w klasie szkolnej.H.Kwiatkowska, Pedeutologia, Warszawa 2008ISBN 978-83-60501-27-6, © by WAiP 2008Funkcje wiedzy w dziaÅ‚aniu praktycznym nauczyciela możliwoÅ›ci i ograniczenia125n PodkreÅ›lajÄ… wagÄ™ podmiotowego, osobowego wymiaru pracy nauczyciela.n Teorie osobiste sÄ… częściÄ… profesjonalnej biografii nauczyciela i jej wytworem.n Teorie te ksztaÅ‚tujÄ… siÄ™ nie tyle pod wpÅ‚ywem sÅ‚owa, lecz w toku rzeczywistejpraktyki, która jest zródÅ‚em osobistego doÅ›wiadczenia.W zasadzie tworzywemteorii osobistej jest doÅ›wiadczenie.n Teorie osobiste nie sÄ… prostÄ… kalkÄ… teorii naukowych34.PowstajÄ… one z innychmotywów.Teorie naukowe za cel majÄ… wyjaÅ›nienie rzeczywistoÅ›ci, natomiastteorie osobiste majÄ… sÅ‚użyć dziaÅ‚aniu praktycznemu, pomagać w rozwiÄ…zaniukonkretnych sytuacji i problemów w klasie szkolnej.n Teoria osobista jest Å‚Ä…cznikiem miÄ™dzy teoriÄ… a praktykÄ… nauczyciela
[ Pobierz całość w formacie PDF ]