[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.lPo spełnieniu tych wszystkich warunków jeśli pacjent zdecyduje się użyć przepisanego środka, po jego śmierci lekarz przedstawia stanowemu Wydziałowi Zdrowia szczegółowy raport w celu zbadania, czy postępowanie było zgodne z prawem, jakkolwiek jego brak nie powoduje żadnych sankcji.Jak dotąd eutanazję zalegalizowano tylko w stanie Oregon, chociaż próby takie czyniły również Kalifornia, Maine i Michigan, ale projekty ustaw w przedmiocie prawnej dopuszczalności eutanazji, były w nich odrzucane przez Amerykanów w referendach.3.Instytucja „living will”Lekarze i krewni sprawujący opiekę nad pozbawionym świadomości człowiekiem, nieuleczalnie chorym bez nadziei na powrót do zdrowia stają często w obliczu takich sytuacji, w których nie są w stanie podjąć decyzji jak powinni postąpić, aby było to zgodne z wolą umierającego.Można zatem przyjąć, że celem instytucji „living will” jest to, aby możliwe było takie sformułowanie oświadczenia, które wyrażałoby wolę danej osoby co do postępowania wobec niej lekarza w przyszłych ewentualnych sytuacjach zdrowotnych, w jakich może się ona znaleźć w stanie wykluczającym świadome podejmowanie decyzji o swym dalszym losie.Instytucja ta nie jest znana prawu polskiemu, natomiast funkcjonuje w systemach prawnych wielu innych państw na świecie pod różnymi nazwami np.„testament de vie”, „advanced directives”.Jednak chyba należy się zastanowić czy w przyszłości ustawodawca nie stanie przed taką koniecznością.Bowiem już w prawie międzynarodowym przewidziano taką możliwość.Artykuł 9 Konwencji Bioetycznej zawiera uregulowanie w następującym brzmieniu: „wcześniej wyrażone przez pacjenta życzenia dotyczące interwencji medycznej, który w chwili jej przeprowadzenia nie jest w stanie wyrazić swojej woli, będą uwzględniane”.Treść tego przepisu powinna stanowić inspirację dla tych, którzy zajmują się tworzeniem prawa i rozstrzygają w ten, czy inny sposób o naszym życiu i umieraniu.Pomimo tego, że w polskich przepisach nie przewidziano jeszcze omawianej instytucji trzeba moim zdaniem docenić to jak wielką pomoc w podjęciu decyzji o zakończeniu życia osoby nieprzytomnej, dla lekarzy jak i rodziny, może stanowić wcześniej złożone oświadczenie woli.Celem jej wprowadzenia byłoby również stworzenie szczególnej więzi pomiędzy lekarzem a pacjentem opartej na wzajemnym zaufaniu.Podstawą tej więzi byłoby prawo każdego człowieka do życia w wolności, niezależności podejmowanych w czasie jego trwania wyborów dotyczących, a także jego zakończenia, a ze strony lekarza pewności, że właściwie wykona wolę pacjenta nawet, gdy jest nieprzytomny.Dowodzi tego fakt, że w wielu państwach prawo dopuszcza możliwość sporządzenia „living will” i dlatego warto prześledzić sposób w jaki ona funkcjonuje.W Anglii nie ma aktu ustawowego regulującego tę instytucję, nie zapadło też jak do tej pory orzeczenie, mające charakter normatywny w tej sprawie.Dlatego też forma jak i skutki prawne „wyprzedzających wskazań” (advance directives) są różne ale na uwagę zasługują dwie koncepcje, mianowicie:lpacjent ma prawo odmawiania zabiegów lekarskich, łącznie z tymi podtrzymującymi życie i to stanowi zobowiązanie dla lekarza;llkażdy może sformułować oświadczenie o tym, jak ma być stosowane wobec niego lekarskie postępowanie, gdyby znalazł się w przyszłości w stanie braku dostatecznego rozeznania; może także ustanowić pełnomocnika do podejmowania decyzji w takiej sytuacji.lW Finlandii weszła w życie 01 marca 1993 roku ustawa: „Karta pacjenta”.Wynika z niej, że każdy, kto ma zdolność do świadomego wyrażania swojej woli, ma prawo sporządzić pisemne oświadczenie, w którym hipotetycznie określa jak chce, aby z nim postępowali lekarze, gdyby w przyszłości stał się np.na skutek ciężkiej choroby pacjentem niezdolnym do wyrażenia swej woli.Wypełnia on specjalny formularz, który oprócz imienia, nazwiska i daty urodzenia zawiera następujące oświadczenie: „Ja niżej podpisany deklaruję mą wolę i nakazuję, aby - jeśli utracę zdolność prawną w wyniku poważnej choroby lub wypadku albo np., na skutek otępienia starczego - nie udzielono mi zabiegów sztucznie podtrzymujących życie, gdy nie ma opartych na rozsądnej diagnozie widoków na polepszenie mego zdrowia.Jednakże te zabiegi mogą być chwilowo dopuszczone, aby usunąć ciężkie objawy chorobowe lub doraźnie przynieść ulgę.Stosowanie środków intensywnej terapii będzie dozwolone tylko w wypadku rozsądnego przewidywania, że osiągną lepszy wynik niż tylko krótkie przedłużenie mego życia.Jeśli stosowanie zabiegów rozpoczęte z nadzieją osiągnięcia poprawy okaże się bezskuteczne, powinno zostać bezzwłocznie przerwane”.(miejsce, data, podpis) Następnie oświadczenia sporządzają dwaj mający zdolność prawną świadkowie.W Stanach Zjednoczonych również jest przewidziana w prawie instytucja „living will”.Ma ona swą genezę w działalności organizacji proeutanatycznej o nazwie Euthanasia Education Council, która już w latach sześćdziesiątych wypowiedziała się na ten temat.W 1984 roku weszła w życie ustawa stanu Ilinois mianowicie: Illinois Living Will Act, której jeden z artykułów głosi, „że każdy człowiek ma podstawowe prawo do wywierania wpływu na decyzje podejmowane w ramach udzielonej mu opieki lekarskiej, również na decyzję o wstrzymaniu lub wycofaniu opóźniających śmierć zabiegów w przypadku terminalnego stanu pacjenta”.Kolejne przepisy przewidują konieczność złożenia oświadczenia podobnej treści jak wyżej przedstawiona w „Karcie Pacjenta”.Deklaracja ta jest również swoistym przyzwoleniem pacjenta na niepodejmowanie lub zaprzestanie zabiegów medycznych, jeśli nie będzie on w stanie decydować o sobie, następnie podpisanym przez chorego.Prawo amerykańskie przewiduje również innego rodzaju dokument, którego celem jest przekazanie przez pacjenta, w przypadku braku możliwości świadomego działania, na wybraną osobę prawa do podejmowania decyzji.Działa ona jako przedstawiciel i podejmuje w ramach udzielonego pełnomocnictwa decyzje co do zakresu działań medycznych, na które zezwala lekarzowi.Dokument ten nosi nazwę Durable Power of Attorney for Health Care.Jest również opatrzony podpisem chorego, sporządzony w obecności świadków lub poświadczony notarialnie.Odmianą takiego dokumentu jest Protective Medical Decision Document.Znajduje się w nim klauzula o zakazie udzielenia przez pełnomocnika zgody na dokonanie eutanazji i udzielenia przez lekarza pomocy w samobójstwie.W tej sytuacji autor deklaracji może czuć się bezpieczniej, a jego pełnomocnik chroniony jest przed zarzutem dokonania eutanazji.Rozdział IV.ARGUMENTY „ZA” I „PRZECIW” LEGALIZACJI EUANAZJI1.Orzeczenie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.29 kwietnia 2002 roku Europejski Trybunał Praw Człowieka wydał pierwsze orzeczenie w sprawie eutanazji.Wydane ono zostało w sprawie Diane Pretty, o której mowa w rozdziale trzecim tej pracy.Trybunał uznał, że prawa człowieka nie zostaną naruszone jeśli Brian Pretty, który gotów jest pomóc umrzeć swojej żonie, nie zostanie zwolniony z odpowiedzialności karnej za taki czyn [ Pobierz całość w formacie PDF ]