[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Pierwszych białogrodzian,którzy nadbiegli, rozprasza lub zabija.Oblężony wróg ustąpił wyparty pociskami.Ale nawet ci, którzy wstrzymywali napór machin oblężniczych, nie mogli dłużejstawiać oporu.Mur rozbity potrójnymi taranami otworzył oblegającym drogę dooblężonych.Byłaby nastąpiła wielka rzez
ludzi, mężczyzn i kobiet, na którąpozwolono żołnierzom, gdyby białogrodzianie, z rozsądku czy ze strachu przedmajestatem Bolesława, porzuciwszy broń nie rzucili się w pokorze na ziemię do stópBolesława z żonami i dziećmi, błagając, by im przebaczył.Proszą o życie nie dlasiebie  bo przyznają, że za zuchwałą odpowiedz
zasłużyli raczej na kaz
ń niżprzebaczenie i życie  ale dla żon, dzieci oraz reszty ludzi niewinnych1Opowiadanie o posłach i dwóch tarczach mógł Długosz przejąć z Kadłubka, ks.III, rozdz.2 i z Kronikiwielkopolskiej, jw.2W łac.vinea oznacza w nazewnictwie wojskowym starożytności: szopę.3Ani Gall Anonim, ani Kadłubek nie piszą o przygotowaniach do oblężenia, przeciwnie, podają, że gródzostał wzięty nagłym szturmem.Długosz opisuje oblężenie wg wzorów XV w.i niedorosłych.Im pokorniej wyznawali swoją winę, tym łatwiej darowano im życie.I choć wszyscy panowie i rycerze polscy usilnie domagali się dla pomszczenia tych,którzy zginęli przy oblężeniu, zburzenia miasta, wymordowania wszystkich bezróżnicy oraz spalenia grodu, książę Bolesław postanowił okazać całkowitą łaskawośćdla zwyciężonych1.Wybrawszy najlepszy rodzaj zemsty, przyjmuje wszystkichbiałogrodzian do łaski i wszystkim przebacza.Darowuje więc białogrodzianom,swoim najzawziętszym wrogom, życie, wolność i majątki, które dostały się w ręcezwycięzcy i stara się o to, by nikt z mieszkańców Białogrodu nie doznał krzywdy zestrony jego żołnierzy i by nie poniósł szkody na swoim majątku.Tą swoją wielko-dusznością i łagodnością wobec zwyciężonych zdobył więcej miast pomorskich niżorężem2.Wieść o jego łaskawości okazanej białogrodzianom, która się natychmiastrozeszła, sprawiła, że dostojnicy i starostowie Kołobrzegu, Kamienia, Wolina,Koszalina3 i innych miast położonych z tej strony morza, przybyli do Bolesława zwielkimi darami z prośbą o przebaczenie.Uzyskawszy je łatwo, na kolanach ofiaro-wali całkowite poddanie swoich miast zapewniając, że zawsze pozostaną mu wierni iulegli.Następcą biskupa płockiego Filipa zostaje Szymon.Biskup płocki Filip, który przez siedem lat zarządzał swoją stolicą, trawiony przezrok trzeciaczką4 zmarł i został pochowany w katedrze płockiej5.Następcą jego zostałarchidiakon płocki Szymon, szlachcic polski z rodu Gozdawów6, wybrany przezgłosowanie, zatwierdzony i konsekrowany przez arcybiskupa gniez
nieńskiego1Ustęp o łaskawości Bolesława wobec mieszkańców zdobytego grodu jest wzięty prawie dosłownie zKadłubka, ks.III, rozdz.2.2Wg Kadłubka, jw.Przekaz Długosza nie odpowiada prawdzie, bo główne działania wojenne na PomorzuZachodnim nastąpiły dopiero od 1109 r.3Chodzi o starszyznę miast Kołobrzegu, Kamienia Pomorskiego i Wolina.Czwarta nazwa miejscowościmoże oznaczać Koszalin (tak przyjmuje B.Kurbisówna w wyd.Kroniki wielkopolskiej, s.104).4Rodzaj febry, której ataki występują co trzy dni (febra tertiana).5Zob.przyp.6 na s.244.Wg skróconych %7ływotów biskupów płockich, Mon.Pol.Hist., t.VI, s.601,prawie dosłownie powtórzone o śmierci, jej przyczynie i o pogrzebie.6Tamże o Szymonie, jego rodzie i konsekracji przez arcybiskupa Marcina.Długosz powołuje się tu naautorytet Kadłubka.Datę dzienną śmierci (7 V 1129) wziął Długosz z Kalendarza krakowskiego, Mon.Pol.Hist., t.II, s.921.Marcina I przy poparciu władcy polskiego, księcia Bolesława.O tym, jak bardzoprawy był ten biskup, wspomniał biskup krakowski Wincenty, syn Kadłubka1 zKarwowa2, pisząc w swojej kronice w następujący sposób:  gorliwość o dom Boży,którą trzeba zapisać złotymi zgłoskami, uzbroiła biskupów płockich Szymona i Alek-sandra, którzy pragnęli gorąco przez czujność i gorliwe starania powstrzymać obuwrogów od arki Bożej3".I nieco dalej:  Wielki naprawdę był biskup płocki Aleksan-der4, ale większy  jak widzę  od Aleksandra był Szymon, który stworzył w sobiepodobiznę dzielnego patriarchy Abrahama i prawodawcy Mojżesza, zagrzewającPolaków przeciw barbarzyńcom i modląc się za nich bez przerwy w ferworze bitwy,dopóki wróg nie został całkowicie pokonany5".I nieco dalej:  Zbliża się biskupSzymon z przepaską i infułą biskupią, który nie tyle pod wpływem żalu, ile mając nawzględzie wzruszający widok próśb i błagań z daleka woła: W jednej tylko [rzeczy],synaczkowie, a nie w wielu leży nadzieja zwycięstwa.I nie należy obawiać sięśmierci, szczególnie kiedy chodzi o ocalenie najbliższych, ponieważ śmierć ciała niekładzie kresu istnieniu ludzkiemu, ale zbliża nagrodę za cnotliwe życie6".Po tychsłowach odsyła swoich ludzi do walki, a sam udaje się na modlitwę.I nie ustaje,dopóki cały ten tłum rabusiów me poległ z wyjątkiem niewielu, którzy znalez
liratunek w ucieczce.1Autor Chronica Polonorum, drugiej co do ważności kroniki dziejów Polski, doprowadzonej do r 1202,biskup krakowski od 1208 do 1218 r , ur w poł.XII w zm.w 1228 r.w klasztorze cystersów w JędrzejowiePoprawne brzmienie imienia i tytułu kronikarza ustalono już z końcem XIX w , tj.mistrz Wincenty.Nazwisko Kadłubek, zdrobniałe i pochodne od przezwiska ojca (Kadłub, a więc syn Kadłuba) i tak jest staleużywane w średniowieczu (Cadlubconis lub Kadlubonis).Dopiero w XVI w u Kromera jest ono odniesionewprost do osoby kronikarza.Pojawia się pierwszy raz w kopii XV-wiecznej Kroniki wielkopolskiej,występuje w z
ródłach XV w.Długosz stale go używa Zob.R Gródecki, Mistrz Wincenty biskup krakowski,Roczn krakowski XIX, 1923, s 32 33.O nazwisku zob też M.Plezia, Nazwa osobowa Kadłubek,Onomastica III, (1957), z 2 , s.393 417, wyczerpująco wyjaśnia znaczenie słowa kadłub (wydrążony pień),które w odniesieniu do człowieka ma znaczenie ujemne.Kadłub może też oznaczać człowieka niskiegostanu.2Karwów, w innym miejscu u Długosza określony jako leżący blisko Opatowa (%7ływoty biskupówkrakowskich, Opera, t I, s 396) Sam Długosz miał uprzednio dobrą wskazówkę, że jest to Kargów wieś kołoStopnicy, dopiero póz
niej w aut.oraz w LB, t.I, s 174, poczynił poprawki g na w, zob.zebrany materiał dotych poprawek przez M.Plezię, Nazwa osobowa., s.407 409.Tradycja starsza od Długosza przekazuje, żemiejscem pochodzenia Kadłubka był Kargów i ona ma uzasadnienie historyczne, zob.R Gródecki i M.Plezia w cyt.rozprawach.3Zdanie wzięte z Kadłubka, ks.III, rozdz.8.4Biskup płocki Aleksander, następca Szymona, zob.niżej.5Połowa zdania wzięta z Kadłubka, ks.III, rozdz.9 (początek ustępu) Druga połowa zdania Mojżesza pokonany jest streszczeniem dalszego tekstu powyższej Kroniki.6Dalsze zdania wg Kadłubka, ks.III, rozdz.8 (zob.Mon.Pol.Hist , t.II, s.335 336) aż do końca ustępu.W sumie nie wiadomo zupełnie, o jaką tu chodzi potyczkę z Pomorzanami [ Pobierz całość w formacie PDF ]