[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Ponad-to, jeżeli człowiekwyswobodzi się z królestwa cienia i przyjrzy się sam sobie w świetle nauki,dostrzeże, że i on ze swej natury należy do dziedziny ciał w ruchu, że i onkieruje się zasadą zachowania ruchu, czyli swego życia.Każdy człowiektrawiony jest przemożnym strachem przed śmiercią, co jest wpisane w na-turęrzeczy.Krytyczna, naukowa, metodyczna analiza innych ce-lów  próczzachowania życia  jakie stawiano człowiekowi, wykaże, iż należą one dosfery wyobraz
ni, fałszywych mniemań, bądz
też są pochodną tegopodstawowego celu.Ta krytyczna analiza, do której pod kierunkiem filozofówwszyscy ludzie są zdolni i która wspiera się na potężnych skłonnościachistniejących w każdej jednostce, niesie ze sobą korzystną jedność celu i poży-teczne uproszczenie problemu ludzkiego: jako krucha istota czło-wiek musiszukać środków do samozachowania.Ponieważ tego naprawdę pragną wszyscyludzie, wszelkie urządzenia społeczne, które przysporzą im pożywienia,odzienia, dachu nad głową, zdro-wia i, przede wszystkim, ochrony przed sobąnawzajem, przy odpowiednim poziomie wykształcenia zyskają powszechnązgodę i poparcie.Kiedy świat zostaje oczyszczony z duchów i zjaw, okazuje się,że krytycznym problemem jest niedostatek.Natura to macocha, która zostawiłanas bez środków do życia.Oznacza to jednak, że nie mamy wobec niej żadnegodługu wdzięczności.Kiedy czciliśmy naturę, żyliśmy w nędzy.Ponieważ niestarczało dla wszystkich, musieliśmy zabierać sobie nawzajem; nieuchronnymskutkiem tej rywalizacji była wojna, największe zagrożenie dla życia.Jeślijednak, zamiast walczyć ze sobą, zewrzemy szyki i wypowiemy wojnę macosze,skąpiącej nam swych bogactw i skarbów, możemy za jednym zamachemzapewnić sobie dobrobyt i zaprzestać brato-bójczej walki.Podbój natury,możliwy dzięki przenikliwości i po-tędze nauki, jest kluczem do polityki.Dawne przykazanie, byśmy kochali naszych bliz
nich, nakładało na naswygórowane, sprzecz-ne z naturą obowiązki, nie służąc przy tym naszymrzeczywistym potrzebom.Konieczna jest nie miłość bliz
niego czy wiara,nadzie-ja i miłość, lecz samolubna praca sterowana rozumem.Ulżyć ludzkiejnędzy najlepiej potrafi ten, kto najwięcej wytwarza, a naj-skuteczniejszymsposobem, by go do tego skłonić, jest nie przy-mus, lecz hojna nagroda zaodroczenie bieżącej przyjemności na rzecz przyszłej korzyści, lub teżzapewnienie ochrony przed bólem dzięki wytwarzanym środkom.Z punktuwidzenia dobrobytu i bezpieczeństwa człowieka potrzebni są nie święcipraktykujący chrześcijańskie czy arystoteliczne cnoty, lecz ludzie racjonalni(zdolni ocenić, co jest dla nich korzystne) i gospodarni.Ich prze-ciwieństwemnie są ludzie z
li, występni czy grzeszni, lecz kłótnicy (nie umiejący zrobićwłaściwego użytku z rozumu) i pasożyci.Do kłótników i pasożytów mogą sięzaliczać nie tylko półgłówki i kloszardzi, lecz także księża i arystokraci.Powyższy zespół poglądów stanowi podbudowę dla kluczowe-go terminu wdemokracji liberalnej, najskuteczniejszego i najpo-żyteczniejszego pojęciapolitycznego w świecie nowożytnym: pojęcia p r a w człowieka.Rząd istniejepo to, by chronić wy-twory pracy człowieka, jego własność, a zarazem życie iwol-ność.Myśl, że człowiek posiada niezbywalne, przyrodzone prawa, świętszeod obowiązków społecznych i wyprzedzające w czasie społeczeństwoobywatelskie, oraz że społeczeństwa obywatelskie istnieją dla zapewnienia tychpraw i z tego czerpią swą prawomoc-192193ność, jest wynalazkiem filozofii nowożytnej.Prawa, podobnie jak inne terminyomawiane w tym rozdziale, nie należały wcześniej do zdroworozsądkowegojęzyka polityki ani do języka klasycznej filozofii politycznej [ Pobierz całość w formacie PDF ]