[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Tradycja literacka — całokształt doświadczeń literackich przeszłościlstanowiących w danym czasie i środowisku układ odniesienia dla twórczości i zarazem decydujących o upodobaniach i oczekiwaniach publiczności literackiej.Tradycja sumuje, porządkuje i hierarchizuje owe doświadczenia, czyniąc z nich składnik określonej współczesności literatury.Żywotność poszczególnych elementów tradycji nie tylko na tym polega, że są one pozytywnie wykorzystywane w nowych przedsięwzięciach pisarskich, lecz także na tym, że mobilizują sprzeciw twórców, że są przez nich negowane czy odrzucane w imię ideałów oryginalności.Konwencja literacka — to jeden ze składników tradycji: zespół norm określających właściwości (tematyczne, kompozycyjne, stylistyczne) u-tworów danego typu, zaświadczony odpowiednio bogatą praktyką pisarską i odpowiadający gustom jakiejś grupy czy warstwy publiczności literackiej.Konwencji odpowiada zawsze pewien ustabilizowany repertuar środków i chwytów, których zastosowanie gwarantuje pisarzowi porozumienie z czytelnikiem, ale skazuje go równocześnie na pewien schematyzm.Z kolei zerwanie twórcy z rozpowszechnioną konwencją353(tak np.jak romantycy zerwali z konwencją poezji klasycystycznej, a awangardziści z szablonami liryki młodopolskiej) jest warunkiem koniecznym rozwiązania oryginalnego, ale zarazem oznacza najczęściej — przynajmniej na krótką metę — konflikt z publicznością i uznanie przez nią nowego dokonania za niezrozumiałe lub bezwartościowe.Okres literacki (inaczej: epoka literacka) — to faza procesu historycz-noliterackiego zawarta w dających się określić ramach chronologicznych.Ramy takie wyznaczają niekiedy daty wydarzeń istotnych w dziejach danej zbiorowości (np.powstanie styczniowe jako granica między romantyzmem a pozytywizmem), kiedy indziej są one związane z dynamiką samych zjawisk literackich (np.publikacja w 1822 r.Mickiewiczowskich Ballad i romansów uznawana za początek polskiego romantyzmu; ostatnie dziesięciolecie XIX w.jako wstępna faza Młodej Polski).O obliczu okresu decydują:lcharakter występujących w jego ramach prądów literackich, szczególnie zaś prądu dominującego, który wyciska swoiste piętno nanajwartościowszej twórczości okresu; nazwa takiego prądu staje sięczęsto nazwą całego okresu (np.romantyzm);llokreślony rodzaj zadań społecznych czy kulturalnych podejmowanych przez literaturę;llwspólnota tradycji literackiej, stanowiącej układ odniesienia inicjatyw twórczych i oczekiwań odbiorców;llmniej więcej jednolite formy życia literackiego, w szczególności zaśokreślony typ publiczności.lPrąd literacki — to zespół tendencji literackich (ideowo-artystycz-nych) utrwalony w wielu znaczących dziełach powstałych w czasowej bliskości, w miarę spójny i wewnętrznie zhierarchizowany, żywotny w u-chwytnych granicach historycznych.W ramach jednego okresu współ-występuje zwykle parę prądów; np.w oświeceniu: klasycyzm, sentymentalizm i — w mniejszym stopniu — rokoko, w Młodej Polsce: naturalizm, symbolizm, ekspresjonizm.Ewolucja prądów jest zasadniczym czynnikiem branym pod uwagę przy periodyzacji historycznoliterackiej.W strukturze prądu cztery elementy mają charakter konstytutywny:lfilozoficzny i światopoglądowy fundament; __llpoetyka: zbiór zasad określających budowę dzieła literackiego w ramach poszczególnych rodzajów i gatunków;llzespół obiegowych tematów, postaci literackich, standardowychidei;l3544.zespół swoistych środków artystyczno-literackich wypracowanych w twórczości przedstawicieli danego prądu.Pytania i polecenia kontrolne1 [ Pobierz całość w formacie PDF ]