[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.„Problematyka związana z zasadą swobodnej oceny dowodów jest obszerna i różnorodna.Łączą się z nią zagadnienia teorii prawa oraz dziedzin pozaprawnych, jak logika, psychologia czy socjologia.Jest to tematyka (.) istotna dla praktyki.”3.Obowiązek umożliwienia stronie udziału w postępowaniu dowodowym oraz wypowiedzenia się co do przeprowadzonych dowodów.3.1.Zasada jawności wobec strony.Strona w postępowaniu dowodowym ma nie tylko prawo zgłaszania środków dowodowych, ale również ma prawo czynnie uczestniczyć w postępowaniu.Udział stron w postępowaniu wyjaśniającym oznacza przede wszystkim jawność tego postępowania wobec strony.Chodzi tu nie tylko o jawność formalną, ale również o jawność rzeczywistą.Przepisy kodeksu przywiązują szczególną uwagę do zagadnienia czynnego udziału strony w postępowaniu wyjaśniającym, ponieważ w tym postępowaniu wyłania się obraz prawdy materialnej, będącej podstawą rozstrzygnięcia sprawy.Zasada jawności wobec strony jest odpowiednikiem obowiązku organu umożliwienia stronie udziału w postępowaniu dowodowym oraz wypowiedzenia się co do przeprowadzonych dowodów.Obowiązek ten zawierają przepisy art.79 i 80, i jest on realizowany w dwojaki sposób, w zależności od zastosowanego środka dowodowego.Pierwszy obowiązek ustanawia art.79, który stanowil1.„Strona powinna być zawiadomiona o miejscu i terminie przeprowadzenia dowodu ze świadków, biegłych lub oględzin przynajmniej na siedem dni przed terminem.ll2.Strona ma prawo brać udział w przeprowadzeniu dowodów, może zadawać pytania świadkom, biegłym i stronom oraz składać wyjaśnienia.”lOrgan ma obowiązek dopuścić strony do udziału w każdym stadium postępowania.W kwestii udziału strony w czynnościach postępowania dowodowego stanowisko zajął NSA w wyroku z dnia 28.03.1985r., I SA 1282/84 sąd orzekł „Organ administracji publicznej nie może pozbawić strony udziału w postępowaniu administracyjnym, na przykład z uzasadnieniem, że jej udział w przeprowadzaniu dowodu nie jest konieczny.”Art.79 stanowi postulat prawa strony jak najczynniejszego udziału w postępowaniu wyjaśniającym.Strona jest dobrze poinformowana o stanie faktycznym sprawy, jest świadoma swojego interesu.Organ ma obowiązek uwzględnić interes jednostki, jeżeli jest słuszny.W związku z tym, udział strony stanowi warunek konieczny do prawidłowego orzekania.Omawiany przepis stanowi gwarancję tych uprawnień procesowych strony odnośnie czynności postępowania dowodowego, które są dokonywane ustnie i przez bezpośrednią obserwację.Są to czynności, które są utrwalone na piśmie, ponieważ trzeba sporządzić z nich protokół.Bezpośredniego udziału w przeprowadzeniu czynności nie zastąpi późniejsze zapoznanie się z ich przebiegiem i treścią.Bezpośrednia konfrontacja stron, świadków, biegłych oraz uczestniczenie w oględzinach daje możliwość komunikowania swoich spostrzeżeń, wyjaśnienia wątpliwości, ujawnienia i usunięcia sprzeczności zeznań i wyjaśnień.Udział strony w czynnościach postępowania dowodowego wymaga od niej przygotowania się, zapoznania z aktami sprawy, zgromadzenia dowodów i dlatego ustanowiony został termin, w którym organ ma obowiązek powiadomić stronę o czynnościach.Na mocy przepisu art.79§1 organ zobowiązany jest zawiadomić stronę o miejscu i terminie przeprowadzenia dowodu ze świadków, biegłych lub oględzin przynajmniej na siedem dni przed terminem po to, aby strona mogła przybyć i odpowiednio przygotować się do udziału w przeprowadzaniu dowodu.Czyli przygotować wyjaśnienia i ewentualnie zgromadzić dalsze dowody dla poparcia swoich twierdzeń.Określenie terminu zawiadomienia strony o czynnościach postępowania dowodowego stanowi bardzo ważny element gwarancji realizacji prawa do czynnego udziału strony.Niedochowanie tego terminu może ograniczyć przygotowania strony do obrony własnego interesu i może stanowić podstawę oceny naruszenia zasady czynnego udziału strony w postępowaniu.Termin ustanowiony w art.79§1 należy liczyć od daty doręczenia zawiadomienia stronie, a nie od daty jego sporządzenia lub wysłania.Przepis art.79§1 zawęża obowiązek organu do trzech dowodów w związku z tym powstaje wątpliwość, czy obowiązek ten odnosi się również do przeprowadzenia dowodu z dokumentów.„Odpowiedź negatywna oparta na podstawie literalnej wykładu tego przepisu (.) byłaby uproszczeniem zagadnienia.”Dokument może być przedmiotem naszego zainteresowania z punktu widzenia jego materialnej strony - chodzi tu o materiał, na którym został sporządzony, bądź z punktu widzenia idealnej strony dokumentu - czyli jego treści.Jeżeli w postępowaniu dowodowym interesuje nas materialna strona dokumentu czyli chodzi o stwierdzenie jego autentyczności, czasu kiedy został sporządzony, postępowanie, w którym organ dokonuje rozpoznania tych elementów dokumentu nazywamy oględzinami dokumentu.Do oględzin dokumentu stosuje się art.79.Natomiast, jeżeli organ interesuje idealna treść dokumentu, wtedy mamy do czynienia z oceną dokumentu.Tutaj nie ma zastosowania art.79, czynny udział strony w tym postępowaniu zabezpieczają postanowienia art.10 i 81.Obowiązek organu zawiadomienia stron nie odnosi się do przeprowadzenia dowodów z dokumentów oraz innych dowodów, których k.p.a.nie wymienia wprost - np.odtworzenie nagranych taśm magnetycznych, projekcja filmu.W takim przypadku trzeba uwzględnić art.81.Strony trzeba powiadomić o przeprowadzeniu dowodu z oględzin dokumentu.Na mocy art.79§2 organ administracji publicznej ma obowiązek zapewnić stronie czynny udział w przeprowadzeniu dowodu.Art.9 k.p.a.stanowi, że organ powinien pouczyć stronę o posiadanym przez nią prawie do zadawania pytań świadkom, biegłym i stronom, i o prawie do składania wyjaśnień.Organ powinien też umożliwić stronie realizację tego prawa, poprzez zapewnienie jej prawa głosu.Strona ma prawo czynnie uczestniczyć w przeprowadzeniu dowodu, może składać wszelkie wyjaśnienia i zgłaszać nowe wnioski dowodowe, w celu poparcia swoich twierdzeń.Art.79 „stwarza stan prawny odpowiadający postulatowi umożliwienia stronie pełnej obrony jej interesów, przez czynny udział w postępowaniu wyjaśniającym.” Jeżeli organ nie wywiąże się z obowiązku umożliwienia stronie udziału w postępowaniu i strona otrzyma decyzję niekorzystną dla siebie, może w odwołaniu zarzucić organowi niewywiązanie się z tego obowiązku.Naruszenie przez organ administracji publicznej obowiązków ustanowionych w art [ Pobierz całość w formacie PDF ]