[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.W wyniku badań metaanalitycznych dokonano oceny skuteczności różnojodnych form terapiistosowanych w systemie poprawczym, a zwłaszcza w centrach komunalnych.Najbardziej wnikliwe metaanalizy(Romig, 1978) doprowadziły do oceny skuteczności poszczególnych technik terapeutycznych.Przedmiotem ocenybyło osiem technik.1) Case-work - obejmuje określenie problemu (zaburzeń), zalecenia oraz bezpośrednie oddziaływania na wychowankai jego otoczenie.Pacjent jest rozpatrywany w relacjach z patologicznymi doświadczeniami w kontakcie zeznaczącymi jednostkami.Według Romiga (1978), stosowanie case-work nie przyniosło pozytywnych rezultatóww grupach będących przedmiotem oceny.2) Psychoterapia indywidualna - stwierdzono jej skuteczność w stosunku do jednostek uległych; technika ta nie jestskuteczna, jeśli jest stosowana bez zróżnicowania ze względu na typ zaburzeń.3) Modyfikacja behawioralna - jest skuteczna, kiedy modyfikowane za chowanie jest specyficzne i behawioralnieproste, a więc dotyczy ona usuwania braków (w nauce, jąkanie, proste zachowania) uniemożliwiającychakceptowanie zachowania w grupie.W tym zakresie testowano skuteczność tzw.warunkowego kontraktu,który okazał się skuteczny w przypadku krótkich umów (59% poprawy w grupie 254 chłopców), ale skutecznośćta była krótkotrwała.4) Doradztwo grupowe - tę formę stosuje się zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz instytucji korekcyjnych.Mogąto być grupy terapeutyczne lub dyskusyjne.Pozytywne wyniki zaobserwowano w ok.1/3 badanych grup, chociażrównocześnie zauważono krótkotrwałość efektów.5) Terapia rodzinna - obecnie stosuje się różne jej odmiany.Pozytywne efekty otrzymuje się, gdy zachowaniadewiacyjne dziecka traktuje się jako funkcje całego systemu rodzinnego, a interwencja jest krótkoterminowa, występujew sytuacji kryzysowej rodziny (np.aresztowanie syna).6) Programy instytucjonalne - chodzi tu o programy realizowane w różnorodnych instytucjach naprawczych ikorekcyjnych, do których kierowana jest młodzież, gdy zawiodły już wszelkie inne środki wolnościowe (case-140 work, terapia indywidualna i grupowa).Ze względu na niską efektywność instytucje obejmują coraz mniejmłodzieży.7) Społeczność terapeutyczna - w tej formie młodzież sama dokonuje decyzji co do własnego leczenia i jest zato odpowiedzialna.Są to spotkania konsultacyjne, zebrania społeczności terapeutycznej i środowiskowej.Wśródprofesjonalistów panuje przekonanie o dużej skuteczności tej formy, chociaż w badaniach kanadyjskichstwierdzono rezultaty przeczące tej opinii.8) Terapia otoczeniem - kładzie się tu nacisk na demokratyczne formy samorządności, terapię indywidualną igrupową, nieformalne kontakty z terapeutami.W tej formie również zaobserwowano ograniczone efekty,Z powyższego przeglądu wynika, że oceny skuteczności form terapii oparte na obiektywnych badaniach są raczejpesymistyczne i równoczesna! potwierdzają opinie o szczególnej odporności zaburzeń w zachowaniu wszelkiezmiany (zwłaszcza tych, których trzonem jest agresja i deficyt empatii oraz które ukształtowały się już wzaawansowane stadium niedostosowania społecznego).Trzeba jednak dodać, że w miarę rozwoju technikterapeutycznych i rozszerzania się zasięgu ich oddziaływania na szersze populacje młodzieży w różnym wiekupojawiają się publikacje, w których można doszukać się więcej optymizmu.W ostatnich latach na szerszą skalęwprowadzono formy terapii opartej na psychologii kognitywnej i eklektyczne (zróżnicowane) systemy realizowane wśrodowiskach lokalnych (Kazdin, 1987).Trening umiejętności rozwiązywania problemów - w terapii tej zawarte jest podejście kognitywne.Zakłada siętutaj, że u podstaw niedostosowania społecznego znajdują się zaburzone procesy poznawcze (percepcja, samoocena,atrybucja, zdolność rozwiązywania problemów).Dysfunkcjonalność tych procesów najwyrazniej uwidacznia się wprzypadkach zachowania agresywnego.Agresja jest wyzwalana nie tyle przez zdarzenia w otoczeniu, ile głównie przezsposób, w jaki te zdarzenia są postrzegane i jak przebiegają w sytuacji konkretnych jednostek.Przebieg procesówpoznawczych odnosi się do szacowania sytuacji, antycypowania reakcji innych osób i samookreślenia się w relacji doszczegółowych zdarzeń zewnętrznych.Dzieci niedostosowane przejawiają predyspozycje do atrybucji wrogich intencji innych osób, szczególnie wsytuacjach społecznych, które postrzegają jako znaczące.Jeżeli sytuacje te są postrzegane jako wrogie, reagują agre-sywnie.Dzieci te w zasadzie nie są zdolne do przyjęcia perspektywy innych osób, gdyż są znacząco mniejempatyczne, błędnie oceniają konsekwencje swoich reakcji.W pracy pedagogicznej istotną rolę odgrywa równieżsposób rozwiązywania problemów: dziecko niedostosowane w sytuacji zadania (problemu społecznego) nieuwzględnia pośrednich etapów dochodzenia do rozwiązania, lecz koncentruje się na bezpośrednim związku początek(zadania, sytuacji) - efekt, rozwiązanie (zadania, trudnej sytuacji)".Dysfunkcje w szczególnym wymiarze występująw sytuacjach interpersonalnych.Trening dotyczy wytworzenia umiejętności rozwiązywania problemów w tychsytuacjach poprzez przywracanie prawidłowego funkcjonowania podstawowych procesów poznawczych.W technicetej istotną rolę odgrywają umiejętności trenera w zakresie modelowania procesów poznawczych poprzezformułowanie werbalnych stwierdzeń, stosowanie tych stwierdzeń do konkretnych problemów interpersonalnych,dostarczenie wskazówek do zastosowania umiejętności otrzymywania wzmocnień zwrotnych i udzielanie pochwał zapoprawne użycie umiejętności.Wstępne badania ewaluacyjne odnotowały wiele pozytywnych efektów wstosowaniu tej techniki.Interwencje w środowisku lokalnym - ten typ terapii - prewencji ma największe szansęobjęcia najszerszych kręgów młodzieży w różnym wieku, Przejawiającej różnorodny repertuar zaburzeń w zachowaniu(w tym przestępczość, narkomania)
[ Pobierz całość w formacie PDF ]