[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Zbuntowany, samotny, dumnie odwrócony od świata.W jego przeszłości kryje się mroczna tajemnica (nie zawsze dowiemy się jaka).Nie jest bierny, walczy o swoją ideę, zawsze sam i nie zawsze wygrywa.Bohater byroniczny (George Byron „Giaur”):lprawo miłości uważa za najważniejszellmiłość i bunt prowadza go do zemstyllcierpi z powodu zbrodni, ale nie żałujellstaje się obcy dla otoczenia izoluje się od ludzi, dumny indywidualista, postać nieprzeciętna.lWeretyzm - oznacza pewien model zachowań: odczuwanie bólu świata, wybujałą uczuciowość, patrzenie na rzeczywistość przez pryzmat poezji i marzeń, wieczne nie pogodzenie się ze światem i jego konwenansami, a także poczucie wyobcowania wśród społeczności ludzkiej.Bohater werterowski (Johan Wolfgang Goethe „Cierpienia młodego Wertera”):lemocjonalnie nadwrażliwyllświat ocenia przez pryzmat marzeń i poezjillodczuwa pesymistyczne poczucie bezcelowości istnieniallnie zgadza się z uznawanymi konwenansamillprzeżywa nieszczęśliwą miłość popełnia samobójstwolWallenrodyzm - postawa człowieka, który walczy o słuszną i sprawiedliwą ideę, lecz żeby osiągnąć swój cel, używa środków nieetycznych, nagannych moralnie, takich jak podstęp, zdrada, kłamstwo.Musi dokonać wyboru, nawet wbrew swoim ideałom.(Adam Mickiewicz „Konrad Wallenrod”).Tytułowy bohater, by zwyciężyć Krzyżaków, przeniknął do ich szeregów, zdobył władzę, udawał dobrego rycerza krzyżackiego i przywiódł zakon do klęski.A zatem zdradził tych ludzi, był czymś na kształt szpiega tamtych czasów.Nie była to walka czysta i honorowa.Z pewnością jednak znalazłby swoich zwolenników - np.Nicollo Machiarelii.Mesjanizm - przypisywanie jednostce lub nawet całemu narodowi misji posłannictwa wobec ludzkości.Jednostka - mesjasz wybrana jest by dla idei ogólnej poświęcić siebie.Naród - mesjasz (a za taki romantycy uważali Polskę) cierpi za inne kraje, swoim cierpieniem ma okupić ich wolność.(Adam Mickiewicz „Dziady”).Mesjaszem jednostką jest tu tajemniczy bohater o imieniu „czterdzieści i cztery”, natomiast w widzeniu ks.Piotra - Polska jawi się jako Chrystus Narodów.Prometeizm - stanowisko etyczne uznające za ideał moralne postępowanie jednostki mające na celu dobro większych grup społecznych lub całej ludzkości; poświęcenie dla idei.(Mickiewicz „Dziady” - Wielka Improwizacja).Konrad:luważa się za równego Bogu, nawet wyższegollsądzi, że jest przedstawicielem całego narodullchce coraz więcej władzy w imię szczęścia ludzkościllcierpi za naród „Nazywam się Milijon - bo za miliony \ Kocham i cierpię katusze”lPOZYTYWIZM34.Czy zgadzasz się, że „Lalkę” B.Prusa można nazwać „powieścią o straconych złudzeniach”?Wymowa „Lalki” wyrazem straconych złudzeń Prusa pozytywisty.Obraz społeczeństwa przedstawionego w powieści wyraża diagnozę o jego chorobie i niewiarę autora w możliwości naprawy.Społeczeństwo podzielone na klasy, ogromnie zróżnicowane.Twarde prawa walki o byt spychają słabe jednostki.Każda grupa żyje na swój odrębny sposób mimo prób podejmowania przez jednostki złamania tych barier.Arystokracja zubożała, żyjąca próżniaczo, amoralna, społecznie bezużyteczna.Mieszczaństwo zróżnicowane, słabe ekonomicznie, bez perspektyw rozwoju, bo nie sprzyja temu sytuacja gospodarcza kraju.Lud, proletariat ledwie egzystujący (Magdalenka, Węgiełek, Wysocki).Prus dowodzi złudności tezy, że aktywność gospodarcza jednostek prowadzi do rozwiązania problemów społecznych.Obala mit, że nowe warunki doprowadzą do solidaryzmu narodowego, wewnętrznego umocnienia społeczeństwa.Nawet człowiek tak szlachetny jak Wolulski - nie działa w imię wyższych racji, tylko w celu zbliżenia się do ukochanej panny z arystokratycznej sfery.„Lalka” jest powieścią o straconych złudzeniach, że społeczeństwo można naprawić, zmienić w lepsze, doskonalsze poprzez szlachetne idee pozytywne programy.Wartości pozytywistyczne w „Lalce” i sąd autora o ich funkcji w wychowaniu społeczeństwa:lWokulski jako model pozytywisty.Bohater Prusa jest postacią złożona, stąd dostrzegamy w jego osobowości cechy romantyczne i pozytywistyczne.O przynależności do pozytywistów decydują:llAktywny, dynamiczny stosunek do życia,llEnergia w zdobywaniu pozycji społecznej,llZapał do pracy i zdolności organizatorskie,llDokumentowanie umiejętności w różnych dziedzinach: uczonego i finansisty doskonale zorientowanego w realiach ekonomicznych,llZnakomita kariera życiowa w krótkim czasie,llWrażliwość na krzywdy, cierpienie ludzi z niższych stanów i działalność filantropijna (organizowanie miejsc pracy dla biedaków - Węgiełek, Wysocki, duże sumy na szpitale i przytułki, obrona skrzywdzonych),llPraca dla dobra społecznego, poświęcenie się dla innych (pomoc Zasławskiej założenie spółki handlu ze Wschodem),llPozytywny sposób myślenia i wartościowania wyrażający się w szacunku do nauki, pracy, popieraniu i wspomaganiu idealistów naukowych Geista i Ochockiego, pomoc materialna studentom, opieka nad uczciwymi ale słabymi, piętnowanie pasożytów, krętaczy i egoistów (baronowa Krzeszowska, Mraczewski) [ Pobierz całość w formacie PDF ]