[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Na jego mocy młody syn cesarza, Henryk Vi, po poślubieniu ciotki Wilhelma Ii,Konstancji, nabywał prawa do korony sycylijskiej.Porozumienie to budziło żywy niepokój w Rzymie.Zdawano tam sobie doskonale sprawę z tego, jakieniebezpieczeństwo kryje w sobie ewentualność połączenia w jednych rękach północy i południa Włoch.Państwo Kościelne wzięte w tego rodzaju kleszcze musiałoby prędzej czy póz
niej ulec cesarzowi, co zkolei przesądziłoby o losach długoletniej walki o wyższość władzy duchownej nad świecką, naniekorzyść tej pierwszej.Toteż Papiestwo starało się osłabić niebezpieczeństwo tego układu wszelkimidostępnymi sobie środkami.Regencja Henryka ViZałamanie się Królestwa Jerozolimskiego i wywołana przez tę katastrofę Iii krucjata, odsunęła na raziesprawę sycylijską na plan dalszy.Fryderyk, podejmując w 1189 r.wyprawę na Wschód, ustanowiłHenryka Vi regentem na czas swej nieobecności.Liczył, że młody władca, przy spacyfikowanychstosunkach tak w Rzeszy, jak we Włoszech, nie napotka trudności w sprawowaniu swych obowiązków.Nadzieje te nie ziściły się jednak.Ledwo bowiem Fryderyk opuścił granice Niemiec, została wznowionawalka Sztaufów z Welfami.Wiadomość o zgonie króla sycylijskiego Wilhelma Ii, która dotarła do Niemiec w końcu 1189 r.skłoniła Henryka Vi, pragnącego pospieszyć do Włoch, do szukania zawieszenia broni z opozycjąwelficką.Zanim jednak do tego doszło, rozeszła się wieść o tragicznej śmierci cesarza, komplikującjeszcze bardziej sytuację Henryka.Trudności spadkoweHenryka ViProjektowana wyprawa do Włoch mogła więc dojść do skutku dopiero z początkiem 1191 r., akoronacja cesarska w Rzymie nastąpić wiosną tegoż roku.Ta zwłoka sprawiła, że po spadek sycylijski sięgnął kuzyn zmarłego króla, Tankred, i - wobec ogólnejniechęci tamtejszego społeczeństwa do obcych rządów - uzyskał koronę.Jego pozycję umocniłoprzymierze zawarte z przebywającym w Palestynie Ryszardem Lwie Serce.Próba odzyskania przezHenryka Vi spadku, podjęta w takich warunkach, zakończyła się dotkliwą porażką armii cesarskiej.Zerwanie zaś przez Welfów w tym samym czasie zawieszenia broni zmusiło cesarza do zrezygnowania znatychmiastowego odwetu i do powrotu do Niemiec.Kiedy w 1192 r.sytuacja jego przedstawiała się wręcz krytycznie, szczęśliwy zbieg okoliczności oddałmu w ręce powracającego do kraju Ryszarda Lwie Serce.Henryk potrafił całkowicie wykorzystaćtrudne położenie jeńca.Wymógł więc na nim nie tylko olbrzymi okup i złożenie przysięgi lennej, alerównież uzyskał wyrzeczenie się przymierza z Tankredem i obietnicę zerwania z opozycją welficką WRzeszy.Dzięki temu mógł cesarz pokusić się ponownie o odzyskanie Sycylii, co mu się tym razempowiodło (1194R).Plany uniwersalistyczneHenryka ViOpanowanie państwa Normanów włoskich zbliżyło Henryka Vi do ideału monarchii uniwersalnej, októrej marzył jego ojciec.Dalszy rozwój wypadków zdawał się powiększać jego szanse w tejdziedzinie.W tym samym bowiem 1194 r.władca ormiański Cylicji uznał się jego lennikiem, zaś naSycylii dostała się w ręce niemieckie córka Izaaka Angelosa, cesarza Bizancjum, zaręczona z synemTankreda.Na życzenie Henryka Vi, poślubił ją jego brat - Filip, stwarzając dla Sztaufów pretekst doubiegania się o koronę bizantyńską.Wreszcie ze strony króla Cypru wpłynęła obietnica złożenia hołducesarzowi z chwilą, gdy tylko przybędzie na Bliski Wschód.Koniecznym warunkiem utrwalenia tych sukcesów było zapewnienie dynastii Sztaufów dziedzicznegoposiadania koron - niemieckiej i cesarskiej.Henryk podjął w tej sprawie rokowania z książętami Rzeszyi gotów był w zamian przyznać im jak najszersze uprawnienia spadkowe w stosunku do posiadania lenn,zaś dostojników duchownych zwolnić z drażniącego ich prawa zagarniania osobistego majątku zmarłegoprałata przez monarchę (iusspolii).Obiecywał ponadto włączyć Królestwo Sycylii do obszaruCesarstwa.Rokowania te w wysokim stopniu niepokoiły kurię rzymską, która - będąc w posiadaniu zwierzchnościsenioralnej nad Królestwem Sycylii - widziała w postępowaniu cesarza wyraz
ne naruszenie swych praw.Henryk zaś jako pan Sycylii nie tylko nie myślał o złożeniu hołdu należnego papieżowi, aleniedwuznacznie sięgał po władzę również na obszarze Państwa Kościelnego.Już z chwilą opanowania Sycylii zwrócił Henryk Vi uwagę na wschodnią część basenu MorzaZ
ródziemnego, pragnąc włączyć ją w orbitę swoich wpływów.W tym celu nawet zdecydował sięzorganizować krucjatę (marzec 1195R).Jej realizacji przeszkodziło jednak groz
ne powstanie ludnościsycylijskiej.Kiedy zaś po jego stłumieniu zostały ukończone przygotowania do wyprawy, Henryk zapadłna febrę, która zakończyła się w ciągu paru tygodni jego zgonem (28 Ix 1197R).Problem spadkupo Henryku ViUmierający cesarz zdawał sobie sprawę z tego, że jego śmierć nie tylko przekreśli na przyszłość ambitneplany, ale również podważy osiągnięte dotąd sukcesy.Pragnął więc ratować to, co w tych warunkachdało się jeszcze zachować.Zwrócił się przeto do papieża, jako seniora Królestwa Sycylii, z prośbą ozaopiekowanie się uprawnieniami jego 3-letniego syna Fryderyka Ii.Ale kuria rzymska nie była skłonnaudzielić poparcia prośbie umierającego cesarza.Przeciwnie - postanowiła nie dopuścić do powtórzeniasię raz jeszcze we Włoszech tak niebezpiecznej dla siebie sytuacji, jaką stwarzało połączenie w jednymręku koron cesarskiej i sycylijskiej.%7łyczliwie ustosunkowała się wobec tego do emancypacyjnychdążeń poszczególnych prowincji włoskich, działających w myśl hasła: "każdy dla siebie, lecz wszyscyprzeciwko Cesarstwu".Początek rządówInnocentego IiiTę politykę kurii rzymskiej potrafił w pełni zrealizować nowy papież Innocenty Iii, obrany 8 stycznia1198 r.Wybitny teolog i mąż stanu przystąpił do wykonania planu rekuperacji, tzn.odzyskaniawszelkich uprawnień Papiestwa, utraconych na skutek sukcesów dynastii Sztaufów.Wykorzystując pomyślną koniunkturę, dążył Innocenty do narzucenia hegemonii papieskiej całymWłochom.Koniecznym warunkiem powodzenia tej polityki było niedopuszczenie do ponownegopołączenia koron cesarskiej i sycylijskiej w rękach jednego władcy.Godząc się przeto na uznanie prawdo Sycylii, odziedziczonych przez Fryderyka Ii po matce, sprzeciwił się papież uznaniu go władcąNiemiec.Walka o koronęniemieckąW trudnej sytuacji, która wytworzyła się po śmierci Henryka Vi, nawet najwierniejsi stronnicy Sztaufównie myśleli o podtrzymaniu kandydatury trzyletniego dziecka i opowiedzieli się za bratem zmarłego -Filipem [ Pobierz całość w formacie PDF ]