[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.RóŜne są natomiast przedmiotyprzeświadczenia, którymi są zdania logiczne.Mogą one być prawdziwe lub fałszywe.Przeświadczenie jest więc bytem.233Prawdą jest zatem zdanie logiczne posiadające cechę prawdziwości.Nasza definicjapolega na tym, Ŝe „ powiedzieć , Ŝ e jakieś prześ wiadczenie jest prawdziwe, to powiedzieć ,Ŝ e fakt, którego ono jest ma byt”.Odnosi się to do zdań logicznych i do przeświadczeń.Trzeba więc - powiadał Moore - mówić o teorii prawdy, w której przyjmujemy, „ iŜ (1)jest tylko jedno ostateczne znaczenie tego słowa, a mianowicie to, w którym pewnezdania logiczne są prawdziwe i w którym tylko zdanie logiczne moŜ e być prawdziwe; anastę pnie dwa znaczenia pochodne, mianowicie (2) to, w którym pewneprześ wiadczenia są prawdziwe i w którym tylko prześ wiadczenie moŜ e być prawdziwe,oraz (3) to, w którym pewne zestawienia słów są prawdziwe i w którym tylkozestawienie słów moŜ e być prawdziwe”.W jednym ze swoich wykładów Moore próbował znaleźć odpowiedź na pytanie: „ Copotocznie rozumiemy przez pięć nastę pują cych zwrotów :,, , i ?”.„Rzeczy - pisał - które są czystym tworem wyobraź ni, choć by nawet były absolutniesprzeczne wewnę trznie, tak jak okrą gły kwadrat, musiały niemniej mieć pewnegorodzaju byt, jak gdyby musiały w pewnym sensie być - po prostu dlatego, Ŝ e moŜ emy onich myś leć i mówić”.Ale, tłumaczy dalej Moore, musimy myśleć teŜ o rzeczach, którenie mają bytu.Są to wyraŜenia, które nie są nazwą rzeczy.Z tego wynika, Ŝe „ mieć byt,to tyleŜ , co naleŜ eć do Wszechś wiata, być składnikiem Wszechś wiata, być we Wszechś wiecie”.Wszechświat jest całościowym bytem.Rzeczy będące jegos kładSfnoikr am muł io mw aa jnąi be: yt„.jest faktem” wyraŜa tę klasę składników Wszechświata, rodzajówbytów, które odpowiadają przeświadczeniom zgodnym z prawdą.Wszystkie fakty sąbytami, ale nie wszystkie byty są faktami.Fakt jest treścią prawdy.Mówiąc o rzeczy, Ŝe istnieje, stwierdzamy jakąś rzecz i to, Ŝe ta rzecz jest oraz to, Ŝema cechę, która nie przysługuje wszystkim składnikom Wszechświata.Przy pomocysłowa: „istnieje” określamy bycie tych składników Wszechświata, które nie są„faktami”.2.24.3.AntropologiaMoore pozostawił szereg prac, wypowiedzi mieszczących się w zakresie etyki.„ Etyka - powiadał - jest przedmiotem, wobec którego nadal utrzymuje się ogromnarozbieŜ ność opinii”.Ale większość zgadza się z tym, Ŝe są czyny, których naleŜyunikać, Ŝe w powtarzających się sytuacjach Ŝyciowych „z reguły lepiej jest postę powaćtak niŜ inaczej”.Filozofowie nie opracowywali listy czynów dobrych i złych, próbowaliraczej wyjaśnić: „ co w koń cu chcemy powiedzieć o jakimś czynie, gdy mówimy, Ŝ e jestsłuszny[.] Co chcemy powiedzieć o jakimś stanie rzeczy, gdy mówimy, iŜ jest on dobrylub zły? Czy moŜ emy odkryć jakąś powszechną właś ciwość , która byłaby wspólna wszystkim, bez wyją tku słusznym czynom bez wzglę du na to, jak róŜ nią się one mię dzy 234sobą pod innymi wzglę dami i która nie przysługiwałaby Ŝ adnym innym czynom zwyją tkiem tych, które są słuszne?”W pracy pt.Etyka Moore najpierw przedstawiał utylitarystyczne poglądy etyczne iwłasną ich ocenę.Twierdził, Ŝe wielu filozofów wyraŜa przekonanie, iŜ ocena czynu,jego słuszności czy niesłuszności nie jest zaleŜna od uczuć, myśli lub woli jakiegośnieczłowieczego bytu.Tłumaczą, Ŝe kwestia słuszności lub niesłuszności czynu zaleŜyod jego następstw.Moore zgadzając się z tą tezą sformułował następujące zasady:1.„Rozstrzygnięcie czy jakiś czyn umyślny jest słuszny lub niesłuszny zawsze zaleŜy odtego, jaka jest suma następstw tego czynu w porównaniu z sumami następstwwszystkich czynów alternatywnych, które moglibyśmy byli przedsięwziąć zamiasttego czynu”.2.„ JeŜ eli choć raz jest rzeczą słuszną , aby wybrać raczej zbiór wszystkich nastę pstw A niŜ zbiór wszystkich nastę pstw B, to zawsze, w kaŜ dym wyobraŜ alnym ś wiecie, musibyć rzeczą słuszną , aby wybrać raczej zbiór dokładnie podobny do A niŜ zbiórdokładnie podobny do B”.Ta zasada odnosi się bardziej do klas czynów niŜ czynówjednorazowych.Z rozwaŜań Moore'a wynika, Ŝe czyny zawsze są albo słuszne, albo niesłuszne, nigdynie są i słuszne, i niesłuszne, jeŜeli są spełniane w tych samych lub podobnychwarunkach.Ocenę ich słuszności naleŜy formułować, biorąc pod uwagę kontekst,warunki w jakich były spełniane.Nie ma czynów absolutnie słusznych i absolutnieniesłusznych.O słuszności czynów decydują następstwa, do których prowadzą.„ Teorianasza - pisał Moore - nie twierdzi bynajmniej, Ŝ e słuszność i niesłuszność czynu zaleŜąod tego, co sprawca czynu moŜ e w ogóle uczynić , lecz Ŝ e zaleŜą one jedynie od tego, comoŜ e on uczynić , jeś li się na to zdecyduje” [ Pobierz całość w formacie PDF ]