[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Do właściwych dla terapii Rogersa zaliczasię pięć kategorii wypowiedzi psychoterapeuty: klaryfikację, powtarzanie, akceptację,strukturalizację i niedyrektywne wprowadzanie (Snyder 1947).Klaryfikacja uczuć jest wyrazem rozpoznania emocji pacjenta.Psychoterapeutaokreśla przeżywane przez pacjenta uczucie, opisując je w sposób bardziej zrozumiały, niż tozrobił sam pacjent, nie powtarza więc tego, co mówił pacjent, innymi słowami.Dokonującklaryfikacji, terapeuta nie bierze pod uwagę treści wypowiedzi pacjenta, lecz wyrażone w niejuczucia.Klaryfikacja jest główną techniką terapii Rogersa.Należy podkreślić, iż stosowaniejej nie może wzbudzać u pacjenta zagrożenia  a więc klaryfikacja nie powinna dotyczyćtego, co jest głęboko nieświadome (Thome 1991, 1992).Powtarzanie treści wypowiedzi pacjenta jest uznawane za nieudaną klaryfikację.Terapeuta własnymi słowami wyraża to, co mówił pacjent.Nie wyjaśnia uczuć zawartych wwypowiedzi pacjenta, ale koncentruje się na stronie intelektualnej.Akceptacja wyraża prostą zgodę z tym, co powiedział pacjent.Są to wypowiedziterapeuty, które informują o zrozumieniu pacjenta, ale nie implikują potępię nią czy uznania.Strukturalizacja odnosi się do objaśniania pacjentowi procesu psychoterapii, opisujeoczekiwane rezultaty, granice czasowe, obowiązki psychoterapeuty i pacjentaNiedyręktywne wprowadzanie zachęca pacjenta do dalszego opisywania własnychproblemów, bez ograniczania tematu czy treści jego wypowiedzi.W opisie wypowiedzi terapeuty wymienia się sześć podstawowych kategorii jegoniepożądanych, dyrektywnych zachowań.Należą do nich: zadawanie pytań, zmuszaniepacjenta do odpowiedzialności, interpretacja, wyrażanie uznania, udzielanie wsparcia,informowanie (Snyder 1947).166Zadawanie pytań pacjentowi z prośbą o specyficzne informacje traktowane jest jakotechnika dyrektywna.Należy więc je jak najrzadziej stosować.Zmuszanie pacjenta do odpowiedzialności stanowi próbę przerzucenia na niegowyboru tematu do rozmowy.Jest to technika dyrektywna, trzeba jej więc unikać.W interpretacji psychoterapeuta posuwa się dalej niż w przypadku opisu uczućpacjenta (jak podczas klaryfikacji).Terapeuta wskazuje pewne związki i zależnościprzyczynowe na podstawie informacji uzyskanych od pacjenta.Interpretacja zawiera treści,które nie były odzwierciedlone w świadomości pacjenta, zarówno pewne związki pomiędzyjego doświadczeniami, jak i nie wyrażone dotychczas uczucia.Ten typ wypowiedzi terapeutymoże być uważany za introjekcję jego własnych kategorii myślowych do materiałuzaprezentowanego przez pacjenta.Jest to technika częściowo dyrektywna, dlatego należy jąrzadko stosować.Użycie interpretacji jest dopuszczalne wyłącznie wówczas, gdy pacjentmógłby ją zaakceptować.Wyrażanie uznania zawierają te wypowiedzi psychoterapeuty, w których ocenia onosobę pacjenta lub jego pomysły po to, by stanowić podporę emocjonalną dla pacjenta.Wocenach tych terapeuta kieruje się własnymi wartościami.Jest to technika częściowodyrektywna.Może być wykorzystywana wyłącznie wtedy, kiedy pacjent uzyskuje znacznypostęp.Udzielanie wsparcia wyrażają takie wypowiedzi terapeuty, które mają na celupodniesienie u pacjenta poczucia własnej wartości.Ten typ wypowiedzi zazwyczajkomunikuje pacjentowi sympatię terapeuty.Jest to technika częściowo dyrektywna, a więcpowinna być rzadko stosowana.Przekazywanie pacjentowi informacji o pewnych faktach czy wypowiadanie przezpsychoterapeutę własnych opinii stanowi technikę dyrektywna.Dlatego terapeuta powinientego unikać.Do wypowiedzi, których psychoterapeuta zdecydowanie powinien unikać, należą:podawanie informacji, proponowanie pacjentowi pewnych aktywności czy sugerowaniedecyzji, perswazja, brak uznania i krytyka.Ten typ wypowiedzi hamuje u pacjentazrozumienie własnego  ja" oraz planowanie zmian.3.2.TERAPIA GESTALTW grupach psychoterapeutycznych prowadzonych zgodnie z zasadami tego podejściawprowadza się specyficzne normy i oryginalne techniki pracy (Perls 1969, 1973, 1981, Fagani Shepherd 1970).Stosuje się dyrektywny styl pracy w tym sensie, że: (l) przestrzega się wgrupie norm wprowadzonych przez terapeutę, (2) prowadzona jest tzw.praca indywidualna natle grupy, minimalizowane są spontaniczne interakcje pomiędzy członkami grupy(obserwatorzy identyfikując się z pacjentem, na którym skoncentrowana jest pracapsychoterapeuty, mogą w ten sposób korzystać z terapii).Sytuacja jest strukturalizowanatakże przez wprowadzanie dla całej grupy ćwiczeń, które pacjenci wykonują zwykle wdiadach.
wiczenia te nastawione są m.in.na: (l) różnicowanie własnych myśli czy fantazjiod doznań płynących ze świata zewnętrznego oraz z wnętrza własnego organizmu, (2)komunikowanie się niewerbalne, np.podczas ćwiczeń plastycznych prowadzenie dialogu przyużyciu barw i rysowanych kształtów.Przestrzeganie norm wprowadzonych do grupy terapeutycznej przez psychoterapeutęprzejawia się w tym, iż: (l) wymaga on, aby wszelkie wypowiedzi pacjentów  nawetdotyczące dawnych doświadczeń  były prowadzone w czasie teraz
niejszym, (2) niedopuszcza do używania formy bezosobowej, (3) domaga się, żeby pacjenci zamiastzadawania pytań podawali wprost zawarte w nich implicite stwierdzenia, (4) zadaje pytania o167to, czego i w jaki sposób pacjent doświadcza, pomija zaś interpretacje odpowiadające napytanie  dlaczego pojawiają się określone doświadczenie, (5) zachęca do bezpośredniejkomunikacji pomiędzy uczestnikami grupy  zamiast plotkowania o innych, (6) pacjenci niesą zmuszani do zwierzania się wbrew własnej woli, (7) terapeuta dba o to, ażeby wyrażaćwszelkie zastrzeżenia.Warto dodać, że interpretacje  zdaniem psychoterapeutów prowadzących terapięGestalt  czynią z pacjenta przedmiot.Są wyrazem traktowania klienta jako  ono" (rozdziałIV informuje o tym, iż postulowane jest przyjmowanie wobec pacjenta postawy Ja-Ty)(Yontef 1988).W terapii Gestalt większą wartość przypisuje się działaniom niż słowom.Propozycjeprzedstawione pacjentowi, który zgłosił się do pracy nad własnym problemem, przyjmująpostać ćwiczeń (zwanych grami).Są propozycją działań, jakie pacjent może wypróbować wgrupie terapeutycznej.Omawiane techniki traktowane są jako forma eksperymentalnychposzukiwań [ Pobierz całość w formacie PDF ]